Algemeen Dagblad / Sportwereld, 24 november 2008
Context: Herman Kuiphof is overleden. Feyenoord zakt in die jaren sportief steeds verder weg. 

Eerbetoon aan Herman Tsjuiphof

Gisteren, vroeg in de middag, werd voorafgaand aan de wedstrijd Feyenoord – ADO Den Haag een opmerkelijke minuut stilte in acht genomen. ‘Wie is er dood?’, vroeg ik aan mijn vader. ‘Herman Kuiphof’, zei hij.

Dat wist ik eigenlijk al. Eerder deze week had ik het op teletekst zien staan, op het journaal en sportjournaal was het aan bod gekomen en ook bij De Wereld Draait Door was er uitgebreid over hem gesproken.

Wat de minuut opmerkelijk maakte, was vooral het verloop ervan. Het begin, omdat het daadwerkelijk muisstil was. Altijd is er wel een onverlaat, die het toch niet laten kan een mooi eerbetoon te verzieken. Maar gisteren hoorde je vanaf het fluitje helemaal niemand.

Even later een schitterend einde. Aanvankelijk sloeg de schrik mij om het hart: er ging iets mis met de geluidstechniek. Zo dacht ik. Uitgerekend nu! Een bandje zette in en het duurde maar kort, tot ik en met mij duizenden begrepen, wat er daadwerkelijk aan de hand was. Luid gejoel, waarna het echode als uit een ver verleden:

‘Vrije schop Israel. Bedoeld voor Coen, EN…?! HIJ MAAKT HANDS EN HET MOET EEN PENALTY ZIJN! HET IS EEN GOAL… HIJ LAAT DOORSPELEN EN NATUURLIJK, ZEER TERECHT. EN TSJIENDVAL SCOORT. TSJIENDVAL SCOORT. HIJ WORDT OP DE SCHOUDERS NU WEGGEDRAGEN.’

‘Oeve Tsjiendval’. Zo noemde Kuiphof Ove Kindval consequent, zoals diens naam op zijn Zweeds ook uitgesproken dient te worden. ‘Kuiphof was de enige van wie ik zoiets hebben kon, zonder dat het gemaakt klonk of dramatisch werd’, zei Jan Mulder in De Wereld Draait Door. Het leverde Kuiphof een bijzondere bijnaam op: Herman Tsjuiphof.

Zelf heb ik hem nooit horen verslaan. Althans niet live, alleen op oude beelden. Maar hoe vaak heb ik ze niet gezien? Misschien wel honderd keer. Ik kende zijn naam vooral dankzij mijn moeder, die de K ook altijd vervangt door TSJ.

‘Dank je wel’, sprak stadionspeaker Peter Houtman direct na het eerbetoon. Hij zal zijn woorden ongetwijfeld gericht hebben tot de supporters van beide ploegen, maar eigenlijk golden ze voor de man aan wiens lippen een hele generatie voetballiefhebbers hing, bij al die bij grote wedstrijden.

Herman Tsjuiphof is dood. Naar wat ik begrepen heb is een fijn mens en een legendarische voetbalcommentator van ons heengegaan. En met hem verloor Feyenoord deze week definitief wat al jaren aan slijtage onderhevig was: de status van topclub. Een status die altijd verbonden is geweest aan de woorden, die Kuiphof daadwerkelijk legendarisch maakten, op die avond van de zesde mei in 1970:

‘Hier beleven we, met Feyenoord, mooie momenten Nederlandse voetbalgeschiedenis. En daar gaat de cup! Hoe is het mogelijk, hoe is het mogelijk? Milaan is een beetje van Feyenoord. San Siro is op het ogenblik helemaal van ons!’